Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Karakteristieke situatie Voormalige stortplaats (combinatie van afval en bodemverontreiniging)

In de Wbb is onderscheid gemaakt tussen legale stortplaatsen en niet- legale stortplaatsen. Onder een legale stortplaats wordt een inrichting verstaan waarvoor een vergunning op grond van de Afvalstoffenwet of de Wet milieubeheer is verleend. Bij de vergunningverlening zijn de ruimtelijke en milieuhygiënische gebruiksbeperkingen meegewogen. Voor (voormalige) legale stortplaatsen is het uitgangspunt dat deze niet meer verplaatst worden naar nieuwe stortplaatsen. In de praktijk wordt hier wel van afgeweken wanneer de stort een nieuwe bestemming hindert.

Bij stortplaatsen waar grote hoeveelheden herbruikbaar bouw- en sloopafval zijn gestort, kan het opnemen en sorteren van het herbruikbare materiaal interessant zijn. Het volume van de stortplaats wordt zo verkleind.

Op legale stortplaatsen kan echter ook verontreinigd afval gestort zijn. Vooral oudere stortplaatsen zijn onvoldoende adequaat ingericht zodat de onderliggende bodem door het uittreden van percolaat verontreinigd kan zijn. Door uitdamping kunnen ook vluchtige verontreinigende stoffen vrijkomen. De productie van stortgas vormt meestal een nog groter risico.

Vanuit de Navos projekten die in alle provincies zijn uitgevoerd (historisch onderzoek, deklaag onderzoek, grondwateronderzoek) is veel informatie bekend over de ligging van voormalige stortplaatsen en de mogelijke mate van verontreiniging.

Voor de groep stortplaatsen zijn in de richtlijn verwijder- en isolatievarianten uitgewerkt.

Belangrijke kenmerken van de verontreiniging van een voormalige vuilstortplaats zijn:

  • De locatie kan verontreinigd zijn met een groot aantal stoffen, waaronder zware metalen, PAK, bestrijdingsmiddelen en oplosmiddelen.
  • De verontreinigingen (het afval) bevindt zich vaak aan het maaiveld. Soms is een afdeklaag van grond aanwezig. Indien deze afdeklaag niet of onvoldoende aanwezig is direct contact met de verontreiniging mogelijk en kunnen humane- of ecologische risico's ontstaan.
  • De verontreiniging is heterogeen aanwezig, afhankelijk van de historie van de vuilstort.
  • Door de chemische processen in een stort en de afwezigheid van zuurstof in de stort zullen de meeste zware metalen zijn vastgelegd en zich dus niet met het grondwater verspreiden. Veel complexe organische verbindingen zullen in de stort afbreken en eveneens niet verspreiden naar de omgeving.
  • De meest voorkomende stoffen die wel verspreiden uit een stort zijn macro parameters, benzeen en monochloorbenzenen.
  • Een aantal verbindingen die in een stort aanwezig zijn of kunnen ontstaan zijn vluchtig en kunnen uitdampen zodat afhankelijk van het gebruik van het terrein mogelijk humane risico's kunnen optreden.